نقش و تأثیر مدل سازی ها در رابطه بین ذهن آگاهی و شادکامی

دوره 5، شماره 17، زمستان 1402، صفحات 73 - 83

نویسندگان : آذر شادکام و مهرداد حمصیان اتفاق *

چکیده :
هدف پژوهش حاضر بررسی نقش و تأثیر مدل سازی ها در رابطه بین ذهن آگاهی و شادکامی می باشد. با توجه به اینکه ذهن آگاهی ناشی از تأثیر عوامل مختلفی می باشد، بنابراین، در نظر گرفتن روش های مستقیم و عوامل و فاکتورهای مختلف، منجر به ارائه راهکارهای سطحی می گردد. مدل ها، به دلیل این که از متغیرهای مختلفی برای ارتباط و تأثیر عوامل مختلف بر یکدیگر، استفاده می کنند، دارای اعتبار و ارزش بیشتری برخوردار می باشند. رابطه بین ذهن آگاهی و شادکامی ،ناشی از فاکتورهای مختلفی از جمله شفقت به خود، تاب‌آوری و استرس، می‌باشد. طبق پیشینه موضوع، نتایج و بررسی‌های پژوهش‌های پیشین موردبررسی و تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. یافته‌ها نشان می‌دهد که بررسی رابطه بین ذهن آگاهی و شادکامی وجود دارد و این رابطه می‌تواند از نگاه به متغیرهای مؤثر بیشتری از قبیل متغیرهای شفقت به خود، تاب‌آوری و استرس، به صورت همزمان بررسی و مدل‌سازی گردد. همچنین، استفاده از روش‌های مدل‌سازی معادلات ساختاری یا پویایی سیستم، می‌تواند این تأثیرات را بهتر از روابط همبستگی، برای ما مدل‌سازی نماید. با این روش‌ها، ضعف‌های تحقیق‌های روانشناسی کاهش می‌یابد و می‌توان تأثیرات متغیرهای مختلف را به صورت همزمان بررسی نمود. ذهن آگاهی و شادکامی، از جمله متغیرهایی پویا هستند که بر عامل‌های روان‌شناختی مختلف تأثیر مستقیم و غیرمستقیم می‌گذارند. از طرفی، بسیاری از روابط همبستگی، معناداری را نشان می‌دهند ولی عامل‌های واسطه و میانجی را مشخص نمی‌کنند. همچنین، رابطه همبستگی بین متغیرها که در اکثر پژوهش‌های روانشناسی به‌عنوان روش تحقیق اصلی ارائه می‌گردد، روشی مناسب و دقیقی برای بررسی ارتباط بین متغیرهای مؤثر نخواهد بود. استفاده از مدل‌های پویایی سیستم جهت مشخص نمودن روابط علت و معلولی و سپس در ادامه شبیه‌سازی نیز از جمله روش تحقیق‌های مؤثر در این زمینه می‌باشد. طبق مطالعات انجام شده متغیرهایی از قبیل شفقت به خود، تاب‌آوری و استرس از جمله موارد مهم در تأثیر بین رابطه ذهن آگاهی و شادکامی می‌باشند. به این نتیجه دست پیدا نمودیم که شفقت به خود یک اثر میانجی کامل در رابطه بین ذهن آگاهی و شادی می‌باشد. علاوه بر این، این یافته که شفقت به خود نقش تعدیل‌کننده‌ای در رابطه بین ذهن آگاهی و شادی ایفا نمی‌کند، می‌تواند در درک مکانیسم تأثیر ذهن آگاهی بر شادی کمک‌کننده باشد. از سوی دیگر، مشاهده شد که شفقت به خود نقش تعدیل‌کننده‌ای در رابطه بین ذهن آگاهی و شادی ایفا نمی‌کند. در حالی که این‌ها داده‌های در رابطه همبستگی انجام شده است.

کلمات کلیدی :
ذهن آگاهی، شادکامی، مدل سازی معادلات ساختاری